niekosmetycznie... z zycia wziete cz. III :)

To bedzie na pewno dosc specyficzny post ale powniewaz bylo zanteresowanie, to sie pojawia. Ja wiem, ze tu przydatna bedzie znajomosc niemieckiego... bo dla osob, bez jakiejkolwiek znajomosci jezyka to rownie dobrze moglabym wyjasniac roznice miedzy chinskim a kantonskim.

Czyli dzis bedzie o jezyku bawarskim. Wiadomo jezykiem urzedowym jest niemiecki, bawarski od dluzszego czasu wystepuje glownie w jezyku mowionym. Boarisch uzywany jest nie tylko na Bawarii, austriacki Tyrol tez uzywa tego jezyka.

Boarisch to duza grupy gwar, ktora jest przez wielu jezykoznawcow traktowana jako osobny jezyk. Bawarski ma swoja gramatyke i pisownie... nie wypominajac o wymowie. Jakby nie bylo Bawaria jest "wolnym panstwem", bedacym czescia Federalnej Republiki Niemiec. 

Poniewaz ja sie jezyka uczylam tutaj, przy tym uczylam sie jak dziecko... czyli co zlapalam to zapisywalam na twardym, wiec mowie mieszancem niemiecko - bawarskim, bo prawde mowiac watpie zeby komus, kto nie jest tubylcem udalo sie ten jezyk opanowac tak porzadnie. W kazdym razie 95% tubylcow rozumiem, co moze tez byc zwiazane z tym, ze w pracy mam ciagle kontakt z roznymi bawarskimi dialektami. I nie ukrywam, ze mnie to szalenie bawi jak przjezdaja tu niemcy z innych czesci kraju i naprawde nie maja pojecia o czym tubylcy mowia. Bo bawarczycy tez sie specjalnie nie wysilaja, ten jezyk jest w nich tak zakorzeniony, ze czasami im nie przyjdzie do glowy, ze ktos ich nie rozumie. Bo jak pisalam wyzej tubylec mowi po bawarsku ale pisze po niemiecku, z tym ze zmusic bawarczyka do mowienia w hochdeutsch to nie lada sztuka. I ja oczywiscie nie mowie o ludziach mieszkajacych w duzych miastach, bo tam jest latwiej im mniejsze miasteczko, tym wieksze prawdopodobienstwo, ze uslyszymy bawarski w roznych odmianach. Jezyk sam w sobie podzielony jest na trzy grupy polnocna, srodkowa i poludniowa. A potem dochodza roznice regionalne, co sprawia ze jest jeszcze weselej ;)

bawarski online z gramatyka i slownikiem -> www.bayrisch-lernen.de

Jak widac istnieja pomoce naukowe dla zablakanych Niemcow... pomoce w postaci mini slownika albo tarczy ktora tlumaczy pare slow, wszystko fajnie ale to trzeba na poczatku zrozumiec co bajerok mowi... a ci mowia jakby mieli kluski w buzi i czasami naprawde nie jest prosto. Ale ja lubie ich sluchac, choc i tak najbardziej lubie sluchac szwajcarska odmiane niemieckiego, nic wtedy nie rozumiem ale ta ich melodyka.

...

Czesc dla bardziej zaawansowanych jezykowo ;)

Pare przykladow jak roznia sie niemiecki i bawarski... jeszcze napisane, szczegolnie jak sie widzi w obu opcjach, to wyglada jako tako ale jak taki tubylec to wypowie, to juz zupelnie inna bajka.

Bayrisch	Hochdeutsch
Wo gäsd'n du hi?	Wo gehst du denn hin?
Fo wo kummsd'n du heà?	Woher kommst du denn?
An wos dengsd'n grōd?	Woran denkst du denn gerade?
Aus wos is'n des gmachd?	Woraus ist das gemacht?
Auf wos hädsd'n Lust?	Worauf hättest du Lust?

Wann i jetzt ned aufher, werd i deppad... 

czyli Wenn ich jetzt nicht aufhöre, werde ich blöde.

;)

A tak sie prezentuje bawarski w piosence. Co prawda wykonawca pochodzi z Tyrolu ale jak juz pisalam nie ma wielkiej roznicy... oprocz tego, ze oczywiscie maja regionalne slownictwo.

I na koniec... istnieja takze dowcipy po bawarsku...

Qualitätsverlust...
Die alte Bäuerin fühlt sich nicht gut. Ihre Tochter meint: "Mama, geh doch zum Dokta und laß di oschaung! Der siehgt glei, wos da fehlt!" "Geh, laß ma doch mei Ruah mit de Dokta!" schimpft diese drauf los. "De san längst nimmer des, wos's amoi warn. Mit zwanzge hob i mi ganz ausziahgn miassn. Mit vierzge hob i no an Oberkörper freimacha derfa. Und iatz? Iatz wolln's grad amoi no d'Zunga sehgn!" 

 Selbstbewusst...
A Dackel wackelt an Weg entlang und singt und pfeifft, "es is so sche a Schwein zu sein". Do kimmt eam a Schildkrötn entgeng und de moant "Du bist doch a Dackel und koa Schwein". Do backt der Dackl de Schildkrötn und nimmts sauba her. De rastet aus und plärrt. "Du Schwein Du". Da Dackel wackelt weida und singt "es is so sche a Schwein zu sein"

 Sturkopf...
Ein Berliner fragt am Münchner Hauptbahnhof einen Einheimischen nach dem Weg - und zwar in seiner gewohnten, unverschämten Berliner Art: "He Sie! Wo jeht et denn hier zum Marienplatz?" Der Münchner: "Wenns'd mi anständig frogst, dann sog i's da vielleicht!" Der Berliner: "Nee, denn valoof ick ma lieber!"

 Gutgemeint...
München, Hochsommer, 38°C. Auf gut bayrisch: es is sauhoaß! Mitten in der Isar steht ein Mann in Badehose und füllt einen Maßkrug mit Flußwasser. Als er daraus trinken will, brüllt ihn ein Münchner an: "Hä, du, wos machst'n du do? Spinnst du vielleicht? Du konnst doch ned des dreckerte Isarwasser saufa! Da werst doch krank, kriagst an sakrischen Durchfoi und speib'n muaßt g'wiß aa drauf. D'Hund und Katz'n scheiß'n eini, des is durch und durch mit Bakterien verseicht. Konnst froh sei, wennst net draufgehst dabei!" Der Mann in der Isar hält inne und ruft dem Bayern am Ufer zu: "Wat ham se jesacht, Mann? Sprechen Se keen Deutsch, wa?" Drauf plärrt der Bayer in perfektem Hochdeutsch noch lauter zurück: "Gaaanz laaaangsam triiiiinken, daaaas Waaaaasser iiiiist seeeeehr kaaaalt!"